Bác sĩ Nguyễn Hữu Phúc thuộc Phòng khám Ung bướu Đại học Y dược TP HCM cho biết, khi thấy người bệnh nghi ngờ mắc ung thư, bác sĩ sẽ khám lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh. Chụp Xquang, CT, MRI… để phát hiện khối u.
Đầu tiên người bệnh phải tiến hành phẫu thuật cắt bỏ một phần khối u, sau đó sẽ tiến hành sinh thiết để xác định khối u lành tính hay ác tính. Nói chung, hơn 70% trường hợp nghi ngờ dẫn đến ung thư tiến triển. Tế bào ung thư không còn nằm yên một chỗ mà lưu thông trong máu, xâm lấn và lây lan sang các cơ quan khác. Lúc này, dù phẫu thuật tiếp theo hay bất kỳ phương pháp hóa trị, xạ trị, điều trị miễn dịch nào… thì tiên lượng bệnh đều không tốt. -Bác sĩ Phúc khám cho một bệnh nhân ung thư. Ảnh: Minh Trí.
Bác sĩ giải thích, trước đây, khi y học chưa phát triển, ung thư được coi là căn bệnh hiểm nghèo. Giờ đây, y học hiện đại hơn có thể chữa khỏi hoàn toàn hoặc kéo dài thời gian sống tối đa cho bệnh nhân. Tuy nhiên, do hiểu nhầm về bệnh ung thư nên hầu hết bệnh nhân đều được chẩn đoán là giai đoạn nặng và điều trị chậm trễ. Vì vậy, nhiều bệnh nhân và người nhà đã hiểu nhầm, mang sai lệch về giải phẫu, rút ngắn thời gian sống còn lại của bệnh nhân. Thậm chí, nhiều trường hợp được phát hiện sớm nhưng họ kiên quyết từ chối phẫu thuật và không chịu nghe lời khuyên của bác sĩ.
Tâm lý chung của người bệnh là không chấp nhận sự thật. Họ đang tìm kiếm một phương pháp chẩn đoán ung thư khác có thể thuyên giảm, ổn định và không biết mình đang ở giai đoạn nào. Có người nắm được điểm yếu này và truyền bá quan niệm “cắt khối u bằng kéo, khối u di căn, chết nhanh hơn”. Nhiều người uống thuốc lá, thuốc đông y, tín ngưỡng tâm linh… không thuốc, nhất là phẫu thuật. Khi bệnh trở nặng, bệnh nhân quay lại bệnh viện là đã qua thời kỳ vàng và vượt mức cần điều trị phẫu thuật. — Tùy theo loại ung thư, giai đoạn bệnh và tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ lựa chọn phương án điều trị cụ thể. Ví dụ, ung thư vòm họng rất nhạy cảm với tia xạ, vì vậy xạ trị là hành động đầu tiên. Hóa trị thường được sử dụng cho các bệnh ung thư máu như bệnh bạch cầu, ung thư hạch và đa u tủy. Đặc biệt, phẫu thuật là mô hình chính cho các bệnh ung thư khối u đặc như ung thư vú, ung thư đường tiêu hóa, ung thư phổi.
Tất cả các mô hình có thể được coi là một hoặc nhiều phương pháp điều trị, đặc biệt là trong giai đoạn bệnh hiểm nghèo. Hiện nay có thêm các phương án điều trị miễn dịch, sinh học, ghép tủy… để tăng khả năng chữa lành bệnh cho bệnh nhân.
Bác sĩ Phúc tin rằng vai trò của phẫu thuật là không thể thay thế được. Hầu hết các bệnh ung thư đều ở giai đoạn đầu. Phẫu thuật có thể cắt bỏ khối u nhanh chóng và hoàn toàn mà không bị “nhờn thuốc” như các phương pháp khác. Có 5 loại phẫu thuật cơ bản, tùy thuộc vào mục tiêu của bác sĩ. Mỗi bệnh nhân có thể thực hiện nhiều thao tác.
Các bác sĩ Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM đã mổ lấy gan ung thư sớm và cấy ghép những lá gan khỏe mạnh mới cho bệnh nhân. Ảnh: Minh Trí. — Phẫu thuật chẩn đoán là phổ biến nhất. Bác sĩ tham gia phẫu thuật có thể lấy mẫu hoặc cắt bỏ toàn bộ khu vực nghi ngờ phẫu thuật. Bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật để tìm ra kích thước, vị trí và mức độ lan rộng của khối u. Từ đó đưa ra hướng điều trị và tiên lượng bệnh.
Thứ ba, điều quan trọng nhất là phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ khối u tại chỗ, khối u di căn và các vùng mô xung quanh có nguy cơ biến chất. Đôi khi khối u quá phức tạp hoặc quá lớn mà bác sĩ không thể cắt bỏ nó. Thứ tư là phẫu thuật dự phòng. Phương pháp này thường phù hợp với những phụ nữ bị đột biến gen, có nguy cơ bị ung thư vú trong tương lai và cần cắt bỏ toàn bộ vú để ngăn ngừa bệnh.
Thứ năm là phẫu thuật tái tạo. Sau khi cắt bỏ tuyến vú, chị em có thể định hình lại hình dáng ban đầu của bầu ngực. Đây là loại phẫu thuật có thể giúp bệnh nhân trở lại cuộc sống bình thường, tái tạo, phục hồi chức năng và thẩm mỹ của các bộ phận cơ thể bị ảnh hưởng trong quá trình điều trị. Tế bào ung thư di căn giúp giảm cơn đau cuối cùng của cuộc đời và cải thiện chất lượng cuộc sống. Ví dụ, các hạch giao cảm D4 và D5 được phẫu thuật cắt bỏ để giảm đau do ung thư tuyến tụy; dạ dày và thực quản của bệnh nhân ung thư đầu, cổ và thực quản được mở.
Phòng khám ung bướu của Đại học Y dược TP.HCM mỗi năm tiếp nhận khoảng 20.000 bệnh nhân, trong đó 10% chỉ điều trị ngoại khoa. Bác sĩ Phúc cho biết, hiệu quả của ca phẫu thuật phụ thuộc vàoHiểu các yếu tố. Thông thường, ở giai đoạn đầu của bệnh, khả năng chữa khỏi đạt 70 – 80%. Đối với ung thư vú và ung thư phổi, nếu phẫu thuật ở giai đoạn đầu thì có thể chữa khỏi 90 – 95%.
“Lời thề và trách nhiệm của bác sĩ là cứu sống. Tất nhiên không bác sĩ nào chỉ định mổ để rút ngắn thời gian mổ. Tính mạng của bệnh nhân”, bác sĩ Phúc khẳng định.
Thu Anh